Kindertijd en kwetsbaarheid
Inzicht in je basis
Stel je voor dat je als kind vaak het gevoel had dat je er niet helemaal bij hoorde. Misschien was er thuis weinig aandacht voor jouw gevoelens, of werd er nooit echt geluisterd als je iets wilde delen. Het was niet dat er iets groots of schokkends gebeurde, maar die kleine signalen, keer op keer, zorgden ervoor dat je jezelf ging wegcijferen. Misschien werd er vaak gezegd dat je ‘niet zeuren’ moest, of dat je ‘moest leren sterk te zijn’.
Op het moment leek het misschien niet zo belangrijk, het hoorde er gewoon bij. Maar door die herhaalde ervaringen kon je het gevoel ontwikkelen dat jouw emoties er niet toe deden, dat je jezelf moest beschermen door niemand echt dichtbij te laten komen. Dit kan ongemerkt diepe sporen achterlaten, zoals moeite met vertrouwen, het gevoel er niet bij te horen, of het constant moeten bewijzen van je waarde.
Dit soort kleine, terugkerende ervaringen kunnen net zo ingrijpend zijn als grotere trauma’s. Ze vormen de basis van complex trauma, juist omdat ze zo lang duren en steeds opnieuw plaatsvinden zonder dat je daar hulp bij krijgt.
Waarom stilstaan bij je jeugd?
Wat je als kind hebt meegemaakt, kan invloed hebben op hoe je nu in het leven staat. Sommige ervaringen uit de kindertijd – zoals het missen van liefdevolle zorg, leven met veel stress of onveiligheid, of te maken krijgen met mishandeling of misbruik – laten diepe indrukken achter.
Wanneer zulke ervaringen langere tijd duurden, noemen we dat ook wel “complexe jeugdervaringen” of “complex trauma”. Die ervaringen kunnen zich later in je leven uiten in lichamelijke klachten, moeite met emoties of in relaties, of een gevoel van voortdurend ‘aan’ staan.
De vragen hieronder – ook wel de ACE-vragen genoemd (Adverse Childhood Experiences) – helpen je om met zachtheid te verkennen of jouw verleden misschien nog meespeelt in je dagelijks leven. Ze zijn bedoeld als uitnodiging tot bewustwording, niet als diagnose.
Jouw antwoorden kunnen je helpen om jezelf beter te begrijpen. Je hoeft niets op te lossen – bewustwording is al een grote stap.
Ga hier naar de ACE-test.
Over complex trauma
Vroegkinderlijke chronische traumatisering ontstaat wanneer pijnlijke ervaringen langdurig en herhaaldelijk plaatsvinden, vaak door de mensen die je juist hadden moeten beschermen. Dit kan leiden tot ingrijpende verstoringen in de ontwikkeling van het zelfbeeld, het vermogen om hechting aan te gaan, het reguleren van stress en emoties, en zelfs de lichamelijke gezondheid.
Complex trauma is niet hetzelfde als enkelvoudige PTSS. Waar PTSS vaak ontstaat na één schokkende gebeurtenis, gaat complex trauma over herhaalde, langdurige traumatisering in de kindertijd. De gevolgen verdwijnen niet vanzelf, ook niet met het verstrijken van de jaren.
Veelvoorkomende gevolgen zijn:
chronische stress, slapeloosheid of lichamelijke klachten
depressieve gevoelens of een gevoel van leegte
sociale problemen of moeite met relaties
overlevingsstrategieën zoals perfectionisme, controledrang, verslaving of emotionele afsluiting
gevoelens van vervreemding of schaamte
Waarom begeleiding waardevol kan zijn
Je hoeft niet voor altijd te blijven leven met de gevolgen van vroegkinderlijke pijn. Herstel is mogelijk: snel, effectief en blijvend. Veel mensen zoeken hulp om inzicht te krijgen, hun patronen te doorbreken en vooral om het verleden niet langer door te geven aan hun kinderen. De wens om deze cirkel te doorbreken is een daad van pure liefde en moed.
Tot slot
Als deze test iets in je geraakt heeft, weet dan dat je niet alleen bent. Je verhaal doet ertoe. Er is hulp, hoop en heling beschikbaar, ook voor jou.
“De littekens vertellen je veel over jouw verleden, maar ze bepalen niet jouw toekomst.”
Neem de tijd. Wees zacht voor jezelf. En als je voelt dat je ondersteuning wilt, weet dan dat je welkom bent.
Dit artikel is geschreven door Anjes Meijers Heere van RAPID RESET.
De achtergrond van de ACE-score
In het grootschalige ACE-onderzoek van Felitti en collega’s (meer dan 17.000 deelnemers)
werd een duidelijke relatie aangetoond tussen negatieve jeugdervaringen en latere
gezondheidsproblemen. Hoe hoger de ACE-score, hoe groter het risico op onder andere angst,
depressie, verslaving, chronische ziekten, en problemen in relaties of werk.
Toch vertelt een hoge ACE-score niet het hele verhaal: je veerkracht, hulpbronnen en
herstelvermogen zijn minstens zo belangrijk.
Hoe werkt het?
Beantwoord de onderstaande vragen met ja of nee. Tel daarna hoeveel keer je ja hebt
geantwoord. Elke ja is 1 punt. Dit getal vormt jouw ACE-score (tussen 0 en 11).
ACE (Adverse Childhood Experiences) – Reflectielijst
Wat je in je jeugd hebt meegemaakt, draag je soms – vaak onbewust – nog met je mee. Niet om je te beperken, maar juist om begrepen te worden. Velen van ons hebben geleerd om door te gaan, sterk te zijn of gevoelens te onderdrukken. Maar wat er niet gevoeld is, wordt vaak lichamelijk opgeslagen – en komt op andere manieren tot uiting.
In dit traject nodigen we je uit om met zachtheid terug te kijken. Niet om te blijven hangen in het verleden, maar om ruimte te maken voor heling.
De ACE-vragen helpen je om te onderzoeken of bepaalde ervaringen nog invloed hebben op hoe je nu leeft, eet, voelt en zorgt voor jezelf. Het gaat niet om het benoemen van ‘goed’ of ‘fout’, maar om bewustwording:
Wat heeft jou gevormd? En waar mag je jezelf vandaag meer ruimte geven?
Deze oefening is bedoeld als een eerste, zachte stap in het (her)ontdekken van jouw verhaal – zodat je van overleven naar echt leven kunt bewegen.
Onderstaande lijst bevat 11 ingrijpende jeugdervaringen.
Beantwoord elke vraag vanuit je herinneringen van vóór je 18e levensjaar.
Pak een papiertje en kruis ‘ja’ aan als het op jou van toepassing is.
- Werd je thuis regelmatig uitgescholden, vernederd, beledigd, gekleineerd of bang gemaakt door een ouder of andere volwassene in je omgeving?
- Werd je fysiek geslagen, geduwd, geknepen, of werd er vanuit woede met voorwerpen naar je gegooid door een ouder, verzorger of een andere volwassene die in de buurt was?
- Werd je ooit seksueel aangeraakt of op ongepaste wijze benaderd door iemand die minstens vijf jaar ouder was dan jij?
- Had je het gevoel dat er thuis weinig liefde was, dat je er niet toe deed, niet belangrijk werd gevonden, of dat er niet goed voor je gezorgd werd?
- Ontbrak het thuis aan basiszorg, zoals voldoende eten, schone kleding, bescherming van een volwassene of medische hulp?
- Waren je ouders of verzorgers vaak emotioneel of fysiek niet beschikbaar door verslaving, psychische problemen of andere omstandigheden?
- Zijn je ouders tijdens je jeugd gescheiden of langdurig uit elkaar gegaan?
- Woonde je samen met iemand die worstelde met een alcohol- of drugsverslaving (inclusief medicatie)?
- Woonde je samen met iemand die depressief was, psychische problemen had of een zelfmoordpoging heeft gedaan?
- Heeft iemand uit je directe gezin in de gevangenis gezeten?
- Komt tenminste één van jouw ouders uit een gezin waarin sprake was van verslaving, geweld of ander destructief gedrag?
Jouw ACE-score is het aantal keren dat je ‘ja’ hebt geantwoord.
Wat betekent je score?
0–1: weinig tot geen risicovolle ervaringen in de jeugd,
2–3: verhoogd risico, het is zinvol om bewust stil te staan bij je verleden,
4 of meer: kans op langdurige impact; professionele begeleiding kan je helpen en helpen verlichten.
Reflectievraag:
Denk je dat deze ervaringen invloed hebben gehad op je gezondheid, keuzes in je leven of gevoel van veiligheid?
- Niet of nauwelijks
- Een beetje
- Veel
Ontdek de kracht van echte transformatie
De therapeuten van Transformatie.Support bieden met diverse methodes krachtige en blijvende manieren om terug te keren naar je authentieke vrijheid. Het is een aanpak die verder gaat dan alleen symptoombestrijding; het pakt diepgewortelde overtuigingen aan en opent de deur naar nieuwe mogelijkheden.
Bij Transformatie.Support geloven we dat er niet één weg is naar heling en groei. Daarom vind je bij ons een breed scala aan therapeuten en methodieken, elk met hun eigen unieke aanpak. Of je nu behoefte hebt aan energetisch werk, lichaamsgerichte therapie, systemisch werk of coaching — er is altijd een pad dat past bij waar jij nu staat.
Durf verder te kijken.
Blader door ons netwerk van therapeuten en ontdek welke methode jou het beste kan ondersteunen op jouw weg naar transformatie.
Je leven begint in je gedachten, je transformatie begint hier.
Het oorspronkelijke ACE-onderzoek is uitgevoerd door Dr. Vincent Felitti en Dr. Robert Anda in samenwerking met de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) en Kaiser Permanente. Het oorspronkelijke onderzoek werd uitgevoerd in de jaren ’90 en omvatte meer dan 17.000 deelnemers. Het toonde een sterke samenhang aan tussen negatieve jeugdervaringen en een verhoogd risico op chronische ziekten, psychische klachten, verslavingen en sociale problemen op latere leeftijd.
Belangrijkste bronnen:
Felitti VJ, Anda RF, Nordenberg D, Williamson DF, Spitz AM, Edwards V, Koss MP, Marks JS. (1998). Relationship of childhood abuse and household dysfunction to many of the leading causes of death in adults: The Adverse Childhood Experiences (ACE) Study. American Journal of Preventive Medicine, 14(4), 245–258.
Link naar de publicatie in PubMedCenters for Disease Control and Prevention (CDC) – ACEs overview:
https://www.cdc.gov/violenceprevention/aces/index.htmlKaiser Permanente ACE Study:
https://www.kpwashingtonresearch.org/research/studies/ace-studyDr. Bessel van der Kolk
Auteur van het boek “The Body Keeps the Score”
https://www.besselvanderkolk.comHij verbond ACE’s met hoe trauma zich vastzet in het lichaam. Zijn werk is baanbrekend in het laten zien van de rol van het zenuwstelsel, lichaamsgericht werk en de link tussen trauma en lichamelijke klachten.
Dr. Gabor Maté
Bekend van o.a. “When the Body Says No” en “The Myth of Normal”.
https://drgabormate.comMaté legt een duidelijke relatie tussen jeugdtrauma, verslaving en chronische ziekten. Hij pleit voor meer compassie en begrip voor overlevingsmechanismen die voortkomen uit trauma.
Nadine Burke Harris
Kinderarts en voormalig ‘Surgeon General’ van Californië.
https://www.centerforyouthwellness.orgZij maakte zich sterk voor het integreren van ACE-screening in de reguliere gezondheidszorg. Haar TED Talk over ACE’s is breed bekend geworden.
TED Talk – Nadine Burke Harris
Dr. Bruce Perry
Psychiater en neurowetenschapper, gespecialiseerd in de impact van trauma op de hersenontwikkeling van kinderen. Co-auteur van What Happened to You? met Oprah Winfrey.
https://www.bdperry.com